Kho báu trên dòng sông Ma ở Tùng Bá, Hà Giang

Bắt nguồn từ núi Ba Tiên, dòng sông Ma uốn lượn như sợi chỉ bạc quanh các dãy núi phía Bắc tỉnh Hà Giang, chảy qua xã Tùng Bá (huyện Vị Xuyên), Yên Định, Minh Ngọc (huyện Bắc Mê) rồi về hợp lưu vào dòng sông Lô huyền thoại để tiếp tục đường đi của mình. Đây là một ngọn núi có địa thế vô cùng hiểm trở, nơi cao nhất lên tới 2.535m so với mực nước biển. Nơi đây thường xuyên bị bao phủ trong mịt mù sương giá như một ma trận thâm u, bí hiểm, một khi đã lạc vào thì sẽ chẳng thể tìm được lối ra. 

Sông Ma, đoạn chảy qua xã Tùng Bá

 Truyền thuyết kể lại rằng, đó chính là nơi ở của 3 nàng tiên nữ giáng trần nên gọi là núi Tam Tiên hay núi Ba Tiên. Trên đó vẫn còn một chiếc giếng cổ quanh năm đầy nước trong vắt, được cho là thứ nước thuần khiết nhất được các nàng tiên mang xuống từ nơi tiên giới. Khi các nàng tiên này bay về trời đã có một cơn mưa bạc, mưa vàng rơi xuống, trải khắp dòng sông Ma.

Trên ngọn núi thần tiên này vẫn còn lưu truyền rất nhiều những câu chuyện kỳ lạ. Theo lời kể của các vị cao niên trong làng, một số người dân sống trong vùng từng lên núi Ba Tiên đã tận mắt nhìn thấy vô số những cây cam, quýt, chanh mọc chi chít như rừng nhưng không rõ do con người trồng hay do chúng tự mọc. Điều lạ lùng hơn nữa là mặc dù không có ai chăm sóc nhưng những cây cam, cây quýt này  quanh năm tươi tốt, mỗi khi đến mùa quả sai lúc lỉu, chín mọng đầy cành vô cùng hấp dẫn.

Nhưng dù có thèm đến mấy, đói khát đến mấy, những người đi qua khu rừng này, bất kể già, trẻ, gái trai cũng chẳng bao giờ dám động đến dù là một quả. Mặc cho cam, quýt chín vàng, họ cũng không dám hái, rụng đầy gốc họ cũng chẳng dám ăn. Quả chín rụng xuống dòng sông Ma, theo dòng trôi về xã nhưng cũng chẳng ai vớt, thậm chí trông thấy họ còn cố tránh cho xa. Hỏi ra mới biết nguyên nhân là do người trong vùng cho rằng đó là những quả ma, nếu ăn vào sẽ không tìm thấy đường về nhà.

Trong những câu chuyện của họ về dòng sông Ma bí ẩn còn có câu chuyện ly kỳ về những cây cổ thụ kỳ quái trên rừng núi đá Ba Tiên. Một vài người trong vùng đã từng đặt chân lên núi Ba Tiên quả quyết rằng họ đã tận mắt nhìn thấy vô số những cây cổ thụ với những hình dáng cổ quái chưa hề bắt gặp xưa nay. Trên những thân cây kỳ quái ấy là những đám rêu dày xanh mướt, như được mọc ra từ chính thân cây trước đó hàng thế kỷ.

Ông Vương Đức Trung, một trong những người cao tuổi nhất vùng kể lại, ngay từ thời Pháp thuộc, cái tên sông Ma đã có tên trong bản đồ hành chính của tỉnh Hà Giang. Không những thế, sông Ma còn là một cái tên luôn gây được sự chú ý. Không ít những kẻ nuôi giấc mộng "vàng" đem lòng thèm khát bởi những bí mật kho báu mà nó chứa đựng bên trong.

Suốt nhiều thế kỷ qua, từ thời phong kiến đến thời Pháp thuộc, từng đoàn người, hết đoàn nọ đến đoàn kia nối tiếp nhau đến sông Ma tìm vàng. Ai cũng tin vào những lời đồn đại rằng, dưới lòng sông, vàng thỏi, bạc thỏi lẫn trong cát, trong đá sỏi nhiều vô kể. Mỗi khi trời nắng, bạc vàng lại hắt ánh sáng lấp lánh đầy mê hoặc lên trên mặt nước khiến vô số kẻ có thể sẵn sàng nhảy ngay xuống để ôm lấy giấc mộng "vàng".

Chẳng biết họ có tìm được gì không nhưng sông Ma thì đã bị khai thác đến kiệt quệ và chẳng hiểu vì đâu năm nào cũng có một vài sinh mạng bị cướp đi trên dòng chảy bị cho là ma quái này.

Đứng ở trung tâm xã Tùng Bá nhìn về phía núi cao cách chừng 3 cây số là thác Ba Tiên tung bọt trắng xóa. Dưới chân thác chính là điểm khởi đầu của dòng sông Ma, đoạn chảy qua xã Tùng Bá, một trong những khúc sông gắn với nhiều câu chuyện ly kỳ nhất về con sông Tiền Bạc.

Núi và thác Tam Tiên nơi phác nguyên ra dòng sông Ma (còn gọi là dòng sông vàng)

Người dân nơi đây cho biết, hầu như năm nào cũng có người chết trên khúc sông này. Nhiều người đang giặt giũ hoặc đứng chơi trên bờ sông thỉnh thoảng vẫn nhìn thấy xác người chết đuối bị trương phềnh ở đâu nổi lên trên mặt nước. Một số người khẳng định, chắc chắn đoạn sông đó có thuỷ quái sinh sống (?). Nó là một con cá sấu đã thành tinh vô cùng hung dữ chuyên dụ dỗ người xuống sông rồi kéo chân dìm chết. Một số khác lại cho rằng, có một lời nguyền bí ẩn có liên quan đến một chàng trai người nước ngoài. Đó là thời gian vào khoảng những năm 1990 của thế kỷ trước. 

Chuyện kể rằng lúc đó, có một chàng trai ngoại quốc đem lòng yêu say đắm một cô gái Việt Nam xinh đẹp sống trên trên vùng eo của núi Ba Tiên, nơi phác nguyên ra dòng sông Ma. Tình yêu si mê của chàng trai đáng tiếc thay lại không được cô gái kia chấp nhận dù chàng đã nhiều lần cất công lên núi tỏ tình. Vì quá si tình và đau khổ khi tình yêu bị từ chối nên chàng trai đã gieo mình xuống dòng sông tự vẫn. Trước khi chết anh ta đã thốt lên một lời nguyền bằng ngôn ngữ nước ngoài cho nên không ai hiểu được. 

Chỉ biết rằng, sau đó, sông Ma ngày càng trở nên lạnh lẽo, đáng sợ bởi thỉnh thoảng người ta lại bắt gặp một người chết bập bềnh trên sông. Có người chết cả tuần rồi, xác mới nổi lên trên mặt nước. Có những xác chết không biết từ đâu cũng dập dềnh trôi dạt về bến sông này, bỗng dưng nổi lên trên mặt nước trong nỗi sợ hãi của người dân. Không biết từ khi nào, sông Ma đã trở thành nỗi ám ảnh của hàng trăm người dân trong vùng đúng như tên gọi của nó. Trẻ con bị cấm không được bén mảng đến gần sông vì sợ bị thuồng luồng kéo chân xuống dòng nước xoáy.

Không chỉ chuyện sông Ma với nhiều bí hiểm mà xung quanh ngọn núi Ba Tiên, nơi khởi nguồn của dòng sông này cũng được lưu truyền nhiều chuyện tương tự. Người trong thôn Khuôn Phà kể rằng, nơi núi Ba Tiên trước đây có rất nhiều người chết nên mỗi khi đi qua đây một mình người ta đều cảm thấy như có hàng trăm cánh tay từ dưới đất với lên, níu chân mình lại. Người nào càng cố bước nhanh càng thấy như có người đang gấp gáp đuổi theo nhưng ngoảnh lại nhìn thì lại chẳng thấy ai. 

Vài năm trước, có đoàn người từ bên xã Thái An sang nhà người quen ở Tùng Bá chơi, đến giữa đỉnh dốc mệt quá bèn ngồi nghỉ. Trong lúc đang hoa mắt chóng mặt vì thở dốc, một vài người trong số đó bỗng nghe thấy tiếng động như ai rẽ cây bước lại gần, nhưng chẳng thấy gì cả. Không những thế, người ta còn nghe thấy cả tiếng đá lăn, cây đổ ào ào thẳng từ đỉnh đồi về phía mình, nhưng cứ cách khoảng trăm mét lại biến đi đâu mất. Cũng tại con dốc đó, có người đã vứt súng săn, lăn lóc theo sườn dốc, chạy bán sống bán chết, quần áo tả tơi vì bị cảm thấy có người "trời" đang đuổi theo mình.

Bàn về những câu chuyện chưa rõ thực hư này, ông Đán Văn Viết (trưởng công an xã Tùng Bá) cho rằng, do người dân bị ám ảnh bởi những vụ chết đuối trên sông nên đã tưởng tượng và thêu dệt thành những câu chuyện huyền bí rồi truyền tai nhau. Còn chuyện trên núi Ba Tiên cũng chỉ do người dân đi trên con đường mòn vắng vẻ, giữa cảnh rừng núi hoang vu dễ nảy sinh ảo giác gây sợ hãi cho chính mình.           

Sưu tầm